مجموعه مباحثی پیرامون «اعتیاد» امروز که این متن را می نویسم، سه شنبه، 27 آذر 1403، 15 جمادی الثانی 1446 و 17 دسامبر 2024 است. تهران، و کمی مانده به نیمه شب: • در ابتدای کار در رشته‌ی روانشناسی و خصوصاً بُرهه ای که توانستم در یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد حاضر شوم و با بخش‌های مختلف آن محیط آشنا شوم، فکر کردم شاخه‌ی اعتیاد از معدود بخش‌ها و یا حتی تنها قسمتی از حیطه‌ی تلاش های روانشناختی و کار در این عرصه است که نمی توانم در آن خدمت کنم؛ شنیدن فایل صوتی کارگاه هایی در این عرصه هم بر این باورم می افزود؛ دیدن مستند های مربوط به عرصه ی اعتیاد هم؛ و برخی سریال ها یا فیلم های سینمایی که در این زمینه ساخته و پخش می شد هم! • ... داستان اعتیاد برایم سراسر درد بود و هست! و بیزاری و نفرت از آن ها که برای کسب سود، این گونه ویران می کنند! انسان ها را، خانواده ها را، نسل ها را، جامعه را و دنیا و آخرت دیگران را! ... د پیچیدگی کار و وابستگی زیادِ موفقیت در این زمینه به فضای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع و پیام‌های ناامید کننده در گزارشات تلاش‌کننده های این حیطه از عوامل موثر در این برداشت بوده و هست که: واقعاً تلاش در شاخه های مرتبط با اعتیاد، در بسیاری مواقع بی ثمر و یا لااقل کم نتیجه است! اما و صد اما که متاسفانه گسترش این مشکل در همه‌ی جوامع و البته در جامعه‌ی ما دردآور تر از همیشه شده است. • 26 آبان 1403 این خبر در رسانه ها منتشر شد: «دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات: سالی ۴۱ میلیون نفر یعنی سه چهارم مرگ‌ومیرهای در دنیا مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است و ۸۶ درصد مرگ‌های زودرس مربوط به کشورهای با درآمد کم و متوسط است. استعمال دخانیات، کم‌تحرکی، مصرف الکل، رژیم غذایی نامناسب و آلودگی هوا از جمله علل مهم ابتلا به بیماری غیرواگیر همچون بیماری‌های قلبی، عروقی، سرطان‌ها و دیابت هستند. او با بیان اینکه ۸۲ درصد مرگ و میرهای ایران مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: ۲۰ درصد مرگ‌های مربوط به بیماری‌های قلبی مربوط به دخانیات و ۸۰ درصد علت مرگ و میرهای مربوط به بیماری‌های تنفسی مربوط به دخانیات است. در عین حال، مراکز تولید دخانیات از ۶ واحد به ۳۸ واحد افزایش یافته و ۱۵ درصد مردم در ایران دخانیات مصرف می‌کنند. او افزود: سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در ایران تولید می‌شود و ۷۳ درصد سیگار داخل کشور توسط دو شرکت بین‌المللی تولید می‌شود. استعمال سیگار و قلیان در دختران ۱۳ تا ۱۵ سال، ۱۳۵ درصد رشد داشته است و ۱۶ درصد اعتیاد از سیگار و قلیان ایجاد می‌شود. وی اضافه کرد: مصرف قلیان در دانش‌آموزان پایه هفتمی در کشور به ۳۶ درصد رسیده است. مشاوره جمعیت پیشگیری از دخانیات با اشاره به این که ۲۲ درصد جمعیت جهان دخانیات مصرف می‌کنند، گفت: بیش از ۱۴ درصد ایرانی‌ها دخانیات مصرف می‌کنند که سنین ۲۵ تا ۶۴ سالگی شایع‌ترین سن مصرف دخانیات است. او افزود: مصرف دخانیات در روستاها بیشتر از شهرها و مصرف قلیان به‌ویژه در خانم‌ها بیشتر از مصرف دخانیات شده است. افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند سلامت روان همراه با مشکل خواهند داشت؛ ضمن این که دو سوم کسانی که سیگار مصرف می‌کنند دچار اختلاف در سلامت روان هستند. وی با بیان این که حدود ۶۰ هزار نفر بر اثر مصرف دخانیات در ایران در سال جان خود را از دست می‌دهند، تصریح کرد: حدود ۱۰ درصد نوجوانان ما دخانیات مصرف می‌کنند». (پایان نقل از این گزارش، از خبرگزاری خبرآنلاین) • در ۱۱ آذر ۱۴۰۳، هم چنین خبری منتشر شده که: دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان همدان گفته است: «معضلات اجتماعی از جمله طلاق، نزاع‌های اجتماعی، خشونت، استرس و اضطراب ارتباط تنگاتنگی با اعتیاد دارند. در برنامه‌های توسعه ی پنجم، ششم و هفتم، ارتقای شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی با اولویت اعتیاد از محورهای اصلی بوده و تمام دستگاه‌ها مکلف به تلاش دراین حوزه هستند. ستاد مبارزه با مواد مخدر به دنبال این است که باید قوانین و مقررات مربوط به این حوزه اصلاح شوند. آموزش به‌عنوان رکن اصلی پیشگیری مطرح شده است. فضای مجازی، با تبلیغات منفی و اطلاعات نادرست، به بستری برای جذب جوانان به سمت مصرف مواد مخدر تبدیل شده و سیگار به عنوان دروازه ی ورود به اعتیاد شناخته می‌شود. در پی بی‌توجهی والدین به نقش خود در پیشگیری از اعتیاد و کاهش آسیب‌های اجتماعی، تنزل ارزش‌ها و اخلاقیات در جامعه و خانواده‌ها در حال افزایش بوده و گروه همسالان یکی از عوامل بسیار موثر در گرایش به اعتیاد است و طبق نتایج یک مطالعه بر روی ۲۰۰ هزار معتاد، رفیق ناباب به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در ایجاد اعتیاد شناسایی شد. با توجه به اضطراب و استرس موجود در جامعه، بسیاری از افراد به سمت خودکشی و اعتیاد حرکت می‌کنند اما متاسفانه، ایران به‌عنوان گلوگاه عبور مواد مخدر از کشورهای همسایه مانند افغانستان و پاکستان قرار دارد که ۹۰ درصد مواد مخدر جهان در افغانستان تولید و کشت می‌شود. مواد مخدر پس از نفت و اسلحه، سومین تجارت پرسود دنیا بوده و اکنون قیمت هر کیلوگرم آن از ۷۰ میلیون تومان به ۳۸۰ میلیون تومان افزایش یافته است. طبق آمارها، میانگین اعتیاد در دنیا ۷.۲ درصد بوده، در حالی که این نرخ در کشور ایران ۵.۴ درصد است.» (پایان نقل از این گزارش، از خبرگزاری ایسنا) • این که واقعاً آمارهای جهانی و آمارهای ایران چقدر درست است و چقدر باید بر آن افزود تا به رقم حقیقی اعتیاد در یک کشور یا منطقه و جهان رسید امری علمی و نیازمند پژوهش است ولی این که هر یک معتاد می تواند چقدر در نظام یک خانواده، مدرسه، دانشگاه و هر اداره و مؤسسه ای اثر تخریبی داشته باشد امری است که به رقم و عدد در نمی آید! • حالا سال هاست که این کمترین هم خود را موظف به تلاشی هر چند اندک در این عرصه می بیند! با خواندن و دانستن و تأمل بیشتر. مکرر از صاحبان تجربه در این عرصه در باره ی نتایج تلاش ها و میزان موفقیت هایشان پرسیده و از میزان ورود سیگار برقی یا سیگار الکترونیکی (ویپ و پادسیستم) به مدارس هم بی اطلاع نیست؛ و البته می داند که اعتیاد، تنها به مصرف مواد مخدرِ مشخص محدود نمی شود! عرضه و فروش مکمل‌های ورزشی و داروهای چاقی و لاغری، اعتیاد به گوشی، استفاده از داروهای روانگردان، مشروبات الکلی و ... همه و همه نقطه های مشترکی با مقوله ی اعتیاد دارد! • و اما آن چه در این زمینه کوشیدم به اختصار چنین است: 1) در کارگاهی شرکت کردم که به طور خاص به موضوع اعتیاد می پرداخت؛ بیش از 00 ساعت برای حضور، باز شنیدن مطالب آن کارگاه و مطالعات حاشیه ای آن زمان صرف کردم.